Frezarki, tokarki, pięcioosiowe, poziome, bramowe, dwuwrzecionowe… głowa może rozboleć. Obrabiarki CNC (często występujące w nazewnictwie również jako obrabiarki numeryczne) są fundamentem produkcji większości urządzeń i obiektów codziennego użytku, ale ich popularność wprowadziła bardzo wiele typów, rodzajów, kolorów i smaków. W dzisiejszym artykule postaram się przedstawić podstawowe różnice między nimi.

Tokarki CNC dwuosiowe, takie jak na przykład Haas TL1, to najprostszy przykład obrabiarki CNC – posiadają one 2 osie (średnicową i wzdłużną) i pozwalają na wykonanie dowolnych kształtów obrotowych (okrągłych). Obrabiarki numeryczne rozwinięte o tzw. napędzane narzędzia, czyli możliwość wykonywania obróbek frezarskich zwykle określane są jako tokarki trzyosiowe – takie jak na przykład Haas ST z dodaną opcją Live Tooling. Jeżeli dodamy do takiej obrabiarki CNC dodatkową oś poprzeczną do średnicy (oś Y), otrzymamy obrabiarki numeryczne czteroosiowe, nazywane też często po prostu tokarkami z osią Y, takie jak Haas ST-20Y. Większość z tych modeli możemy też rozwinąć o tzw. przeciwwrzeciono – dodatkowe wrzeciono z dodatkowym uchwytem trójszczękowym pozwalające na przechwycenie przedmiotu z wrzeciona głównego, a co za tym idzie wykonanie operacji obróbkowych na obu stronach przedmiotu, co zwykle oznacza wykonanie gotowej części bez udziału operatora. Przykładem takiej obrabiarki CNC czteroosiowej, z osią Y i przechwytem jest Haas DS-30Y.

Obrabiarki CNC do wykonywania innych kształtów niż obrotowe to frezarki CNC. Podstawowa kinematyka którą charakteryzują się takie obrabiarki numeryczne to układ pionowy (wrzeciono znajdujące się w pionie) i 3 osie w układzie XYZ pozwalające na poruszanie się wrzeciona względem przedmiotu obrabianego w przestrzeni 3d. Idealny przykład to najpopularniejsza frezarka na świecie, Haas VF2. Jeżeli do takiej obrabiarki CNC dodamy tak zwaną czwartą oś (często nazywaną podzielnicą), to mamy możliwość obrotu przedmiotu obrabianego, aby dotrzeć do większej Liczby jego ścian (4 z 6 ścian wirtualnej kostki). Zwykle większość maszyn trzyosiowych można wyposażyć w taki stół, na przykład w popularne i lubiane stoły grupy HRT od firmy Haas.

Czteroosiowe są również obrabiarki CNC w układzie poziomym, jak Haas EC. Takie obrabiarki numeryczne mają wrzeciono zamontowane poziomo oraz zwykle wyposażone są w układ paletyzacji, pozwalający na wymianę całego stołu roboczego. Dzięki temu montaż i demontaż przedmiotów obrabianych odbywa się poza strefą obróbki. Pięcioosiowe obrabiarki CNC to najbardziej skomplikowane kinematycznie frezarki z wcześniej opisanych – oś obrotowa przedmiotu obrabianego znajduje się tam na dodatkowej osi obrotowej, przez co, czysto teoretycznie, możemy ustawić przedmiot obrabiany zupełnie dowolnie w stosunku do wrzeciona. Haas UMC to przykład obrabiarki pięcioosiowej, który bardzo dobrze przyjął się na naszym rynku.

Niezależnie od stopnia zaawansowania obrabiarki CNC, której poszukujemy, warto pomówić również o cenie – obrabiarki nowe, od producenta, są bardzo zaawansowanymi urządzeniami i ich ceny mogą przyprawić o zawrót głowy. Dlatego można zastanowić się nad rozwiązaniem używanym – najlepiej przez portal Obrabiarka.pl, jedyny polski portal dedykowany do zakupu i sprzedaży obrabiarek, narzędzi i innych peryferiów związanych z obróbką CNC.